Што за суддзя Шоцік, якая асудзіла на смерць актывіста Ігара Ледніка

• 26.02.2024, 11:23

Яна дагэтуль не знаходзіцца нават пад санкцыямі.

Таццяна Шоцік - так клічуць 32-гадовую менскую суддзю, якая стабільна ўваходзіць у колькасць рэкардсменаў па колькасці рэпрэсаваных беларусаў. У 2022 годзе яна асудзіла барысаўскага актывіста Ігара Ледніка, удвая старэйшага за сябе, нягледзячы на відавочныя праблемы са здароўем, на тры гады калоніі. У 2024 годзе палітвязня не стала.

Таццяна Шоцік нарадзілася 21 студзеня 1992 года ў не самай бяспечнай сям'і. Як перадае “Белсат”, бацька будучай суддзі Віктар Шоцік за год да яе нараджэння быў асуджаны паводле ч. 1 арт. 107 Крымінальнага кодэкса БССР ("Прымяненне прымусовых мер бяспекі і лячэння да асоб, якія пакутуюць ад хранічнага алкагалізму, наркаманіі або таксікаманіі"). Яго нават абвяшчалі ў вышук. Праўда, гэта не вельмі дапамагло, бо ў 2013 годзе на мужчыну завялі ўжо адміністрацыйную справу за тое, што ён п'яным лаяўся ў гандлёвым доме "Купалаўскі". Яго дачка на той момант ужо працавала ў Галоўнай управе юстыцыі Мінгарвыканкама. У 2014 годзе яна пачала працу ў Менскім гарадскім судзе.

Суддзя-рэкардсмэнка

У кастрычніку 2019 года Шоцік была прызначаная суддзёй Ленінскага раёна замест суддзі Святланы Плотнікавай, якая знаходзілася ў сацыяльным адпачынку. І ўжо неўзабаве правяла свой першы палітычны працэс - у дачыненні да ўдзельнікаў пратэстаў супраць паглыблення інтэграцыі Беларусі і Расеі. Першай вядомай ахвярай 26-гадовай суддзі 9 студзеня 2020 года стаў паэт і былы кандыдат у прэзідэнты Уладзімір Някляеў, якога яна пакарала 30 базавымі адзінкамі штрафу.

Але ў поўнай меры суддзя Шоцік здолела разысціся ўжо пасля выбараў 2020 года і масавых пратэстаў, якія сталі адказам на фальсіфікацыі і гвалт сілавікоў. У выніку летам 2021 года яна заняла дзявяты радок у рэйтынгу самых рэпрэсіўных суддзяў Менска. А ўжо па выніках 2022 года стала самай рэпрэсіўнай суддзёй Беларусі, за год вынесшы прысуды ў крымінальных справах у дачыненні да не менш як 20 чалавек. З падлікаў Zubr, толькі да адміністрацыйных арыштаў Шоцік пакарала 1 608 днямі арышту, ці амаль на 4,5 гадамі. Адміністрацыйных штрафаў яна выдала на 41 559 рублёў.

З лета 2020-га так званая суддзя рэгулярна выкарыстоўвалася для палітычных рэпрэсій. Яе рэкорд - 7 пастаноў на дзень. Усяго паводле пастаноў Шоцік былі арыштаваныя як мінімум 200 чалавек, якія агулам атрымалі больш за 2000 дзён арышту.

Што тычыцца крымінальных спраў, то да “хатняй хіміі” Шоцік прысудзіла да 15,6 года, проста «хіміі» - на 19,2 гады, калоніі, у тым ліку ўзмоцненага рэжыму, - на 31,8 года. Яшчэ ў пяці выпадках крымінальных спраў адзначана, што прысуд невядомы.

Апошні вынесены ёю прысуд, пра які вядома праваабаронцам, датаваны 7 чэрвеня 2023 года.

Сярод яе ахвяр - былы брамнік каманды Беларусі Васіль Хамутоўскі, адвакат Андрэй Мачалаў, старшыня АГП Мікалай Казлоў, журналістка Надзея Калініна, менскі чыноўнік Юрый Сянькоў, мастак Аляксандр Нурдзінаў і нават праўладны рабін Ігаэл Ягудзі. Гэта Шоцік некалькі разоў судзіла сямейную пару Крупенічаў, якія ў выніку атрымалі дзевяць запар адміністрацыйных прысудаў.

Смерць Ігара Ледніка

Такое судзейства стаханаўскімі тэмпамі ў выніку прывяло да таго, што адзін з асуджаных Шоцік палітвязняў урэшце памёр у зняволенні: 20 лютага 2024 года стала вядома пра смерць барысаўскага актывіста Беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі (Грамада) Ігара Ледніка. У яго спынілася сэрца. Медыкі спрабавалі рэанімаваць палітвязня, аднак беспаспяхова. Леднік памёр у Менскай раённай лякарні, куды быў дастаўлены з бабруйскай калоніі.

2 верасня 2022 года Шоцік прысудзіла яго да трох гадоў калоніі за артыкул “Міжнародна прызнаны нейтралітэт Беларусі – гарантыя бяспекі ў рэгіёне АБСЕ” ў партыйнай газеце, дзе нібыта быў паклёп на Лукашэнку.

Суддзю-рэкардсменку не спыніла і тое, што Леднік меў інваліднасць II групы з-за праблем з сэрцам. За некалькі месяцаў да суда актывіст страціў прытомнасць у камеры, яму ў экстраным парадку зрабілі аперацыю на страўнікава-кішачным тракце.

Пры ўсім гэтым Таццяна Шоцік дагэтуль не знаходзіцца нават пад санкцыямі.

Пасля смерці Ледніка галоўны прадстаўнік у пытаннях замежнай палітыкі і палітыкі бяспекі Еўрапейскай камісіі Петэр Стана паабяцаў, што рэжым "будзе прыцягнуты да адказнасці" за смерці палітвязняў.

Аднак сур'ёзных заходніх санкцый супраць рэжыму за тое, што ў Беларусі ёсць палітвязні, дагэтуль няма.